Sindrom karpalnog kanala (engl. Carpal tunnel syndrome – CTS) je oboljenje nerva uzrokovana kompresijom n. medianus-a na svom putu ka šaci i predstavlja najčešću kompresivnu neuropatiju, sa zastupljenošću od čak 90% u odnosu na ostale neuropatije.
Najčešči uzročnici CTS-a, pored genske predispozicije, su ponavljajući pokreti zgloba ručja, zatim gojaznost, autoimune bolesti, kao i trudnoća. Tipična radna mesta sa rizikom od nastanka ove bolesti su ona koja podrazumevaju dugotrajan rad na tastaturi, radna mesta gde je prisutna ekstenzivna vibracija (gradilišta), i bilo koji radni zadaci koji zahtevaju ponavljajuće pokrete u zglobu ručja.
CTS nastaje kombinacijom kompresije i trakcije na nerv. Kompresivni mehanizam oslikava se u povećanom pritisku u karpalnom kanalu, koji je uzrokuje smanjenu lokalnu vensku drenažu, što za posledicu ima otok i kompromitovanu mikrocirkulaciju n. medianus-a. Otežana mikrocirkulacija u živcu dalje uzrokuje nastanak upalnog procesa u okolnom tkivu, kao i propadanje samog živca. Trakciona komponenta u nastanku CTS-a ima ulogu u daljem oštećenju živca repetitivnim pokretima zgloba ručja. Dodatno, okolne tetive pregibača šake mogu da postanu upaljene, što dalje doprinosi oštećenju živca.
Rani simptomi CTS-a uključuju bol, trnjenje i mravljanje u inervacionom području zahvaćenog živca, grubo gledano: palac, kažiprst, srednji i spoljašnja polovina domalog prsta, kao i spoljašnje 2/3 prednje strane šake. Bol dalje može da zrači ka podlaktici zahvaćene ruke. Progresijom bolesti, ukoliko se uzrok ne otkloni, javlja se slabost mišiča inervisanih pomenutim živcem, praćena slabom koordinacijom prstiju kao i atrofijom mišića spoljašnje strane šake. U ranom fazi, simptomi se najčešće javljaju uveče, mada progresijom bolesti oni postaju prisutni i tokom dana, često tokom pojedinih aktivnosti poput crtanja i kucanja na tastaturi, a u najtežim slučajevima, simptomi su konstantni.
Fizikalni pregled je često prvi dijagnostički metod koji postavlja sumnju da se radi o sindromu karpalnog tunela, međutim, metoda izbora za dijagnostiku CTS-a jeste elektromioneurografija (EMNG) koja pokazuje smanjene brzine sprovođenja impulsa kroz nerv. Pored EMNG-a, u dijagnostici se koriste i radiološke metode poput ultrazvuka i RTG-a.
U ranoj fazi bolesti preporučuje se konzervativna terapija uz savete kako modifikovati životne aktivnosti tako da živac ne trpi toliki pritisak i trakciju. Pacijentu se takođe može propisati noćna imobilizacija. Za terapiju bola, mogu se propisati lakši analgetici (ibuprofen, paracetamol…), a ponekad i kortikosteroidi. Ukoliko konzvervativna terapija nije bila uspešna, ili je bolest dijagnostikovana u odmakloj fazi, invazivni pristup lečenju je metoda izbora i ogleda se u hirurškoj dekompresiji nerva.
Poliklinika ORTO MD
SPECIJALISTIČKA ORDINACIJA ZA ORTOPEDIJU
Futoška 117,
21000, Novi Sad,
Telefon: +381 (21) 382 20 93
Mobilni za hitne slučajeve i van radnog vremena: +381 (63) 129 94 22
Email: ortopedijamd@gmail.com